Mackiewiczówka

Na południe od Ostrej Bramy, w podwileńskiej miejscowości Czarny Bór stoi przy ulicy Białej Waki 5 niezwykły dom. Tu w latach międzywojennych mieszkał Józef Mackiewicz, jeden z najwybitniejszych polskich intelektualistów. Studiował w Warszawie na Uniwersytecie Warszawskim i w Wilnie na Uniwersytecie im. Stefana Batorego; w wieku 17…


Na południe od Ostrej Bramy, w podwileńskiej miejscowości Czarny Bór stoi przy ulicy Białej Waki 5 niezwykły dom. Tu w latach międzywojennych mieszkał Józef Mackiewicz, jeden z najwybitniejszych polskich intelektualistów.

Studiował w Warszawie na Uniwersytecie Warszawskim i w Wilnie na Uniwersytecie im. Stefana Batorego; w wieku 17 lat uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej, a później pracował w redakcji „Słowo” w Wilnie razem ze swoim bratem, Stanisławem Mackiewiczem-Cat. Na Wileńszczyźnie przeżył trzy okupacje, sowiecką, hitlerowską i znowu sowiecką.

W roku 1943 był świadkiem pierwszej ekshumacji zwłok w Katyniu, po powrocie do kraju opracował białą księgę o mordzie katyńskim – „Zbrodnia katyńska w świetle dokumentów”. Do Katynia Mackiewicza zaprosili hitlerowcy, tymczasem sami w Ponarach, 7 kilometrów na zachód od Czarnego Boru, dokonywali masowych mordów na mieszkańcach Wilna i okolic. Mackiewicz odczuł na własnej skórze, jaki jest los Polaka i Polski w tej wojnie i po niej.

Niezwykle precyzyjnie potrafił ująć w swojej literaturze charakterystykę komunizmu z perspektywy zagorzałego antykomunisty, za co był konsekwentnie niszczony w ludzkiej świadomości. Człowiek o niezwykle dokładnym wyczuciu politycznym, głębokim rozeznaniu kulturowym i krnąbrnym stylu literackim.

Dzisiaj Fundacja Wileńszczyzna pragnie stworzyć w Czarnym Borze Dom Pracy Twórczej im. Józefa Mackiewicza zwany „Mackiewiczówką”. Obecnie prowadzone są prace wspólnie z instytucjonalnymi podmiotami ochrony zabytków dotyczące próby rekonstrukcji istniejącego domu. Równolegle rozpoczęto tworzenie środowiska wokół „Mackiewiczówki” wśród nauczycieli, studentów, liderów, miłośników twórczości pisarza w celu rozpowszechniania wiedzy o twórcy i jego twórczości oraz wartości, jakimi żył.

Docelowo „Mackiewiczówka” ma stworzyć ważną i rozpoznawalną przestrzeń edukacji kulturalnej, historycznej i ekonomicznej wśród społeczności zamieszkałej na pograniczu polsko-litewsko-białoruskim. Głównym Sponsorem Projektu Dom Pracy Twórczej im. Józefa Mackiewicza jest Fundacja PKO Banku Polskiego.